Merkvervalsing

Namaak, nep, imitatie, vals, merkvervalsing, kopie. Allemaal termen die gebruikt kunnen worden om een niet geoorloofde kopie aan te duiden van een door merkrecht beschermd product.

Je mag niet zomaar een exacte kopie maken van een product van een andere fabrikant, net doen alsof jij de merknaamhouder bent of net doen alsof je het recht hebt om binnen een licentie een product van een ander te produceren.

Als een product zowel in naam, uiterlijk en samenstelling een exacte kopie is van een wettelijk beschermd product of als je dit na wilt streven dan maak je je schuldig aan merkvervalsing. Niet alleen het produceren van namaakproducten is verboden, ook het importeren, verhandelen, kopen en bezitten mag niet.

In de praktijk zal een consument die een flesje namaakparfum in zijn/haar bezit heeft niet aangepakt worden. Op de andere overtreders, de mensen die mogelijk flink geld verdienen aan de merkvervalsingen, zijn de overheden wel zeer fel, niet zelden onder druk van de fabrikanten.

De reden hiervoor is heel duidelijk: winstbejag. Een redelijke kopie maken van de duurdere merkparfums kost vaak maar een fractie van de winkelprijs van het origineel. Op één kofferbak vol met parfums kan er al snel een winst gemaakt worden van tienduizenden euro’s. Aanleiding genoeg voor criminelen om met vervalsingen aan de slag te gaan.

De kans dat je in een Nederlandse winkel namaakparfum koopt, is zeer klein. Een groot deel wordt via de officiële kanalen aangekocht. Zeker de grote ketens zullen hun vingers niet willen branden aan de verkoop van nepparfums. De grootste kans om met neppertjes in aanraking te komen is via het zwarte circuit. Vrienden, collega’s, vage kennissen die vaak via via zogenaamde merkparfums zeer goedkoop aanbieden. Dan zijn er vrijwel alleen maar twee opties mogelijk.

Optie één is dat het om gestolen goederen gaat waarmee je je strafbaar maakt aan heling. De andere optie is dat het om namaakparfum gaat. De kans dat je via via een écht parfum aangeboden krijgt tegen een lage prijs waarbij er geen sprake is van diefstal, heling of merkvervalsing is klein.

Ook op markten en braderieën is er een (vrij kleine) kans op namaak. Wat je daar wel veel ziet zijn de zogenaamde legale kopieën. Dit zijn geurtjes die lijken op bestaande A-merk parfums, maar voldoende afwijken om binnen de wettelijke grenzen te vallen.

De kans op namaak neemt in rap tempo toe naarmate je je buiten de Nederlandse landsgrenzen begeeft. Binnen Europa hebben de voormalige Oostbloklanden zoals Bulgarije en Roemenië geen al te beste reputatie op de toezicht en bestrijding van namaakartikelen. Net buiten de E.U. kun je in landen als Turkije, Rusland en enkele Noord-Afrikaanse landen volop namaakparfum kopen. Wie regelmatig in Azië en Latijns-Amerika komt zal het ook niet verbazen als hij of zij hoort over namaakartikelen in die regio’s.

Wat als je niet op zoek bent naar een imitatie, maar de echte parfum wilt hebben? Hoe herken je de merkvervalsing? Belangrijk is om te weten dat een perfecte kopie niet bestaat. Men laat altijd steken vallen, soms zelfs bewust. Het iets aanpassen van een tekst, logo, verpakking of afbeelding kan een vervalser helpen zijn waren ontdekt worden. Omdat hij aantoonbaar niet exact gekopieerd heeft, zal hij proberen om de aanklacht van merkvervalsing nietig te kunnen laten verklaren. In de meeste landen zal dat trucje echter niet werken.

De onbewuste fouten hebben verschillende oorzaken. Om iets te zeer nauwkeurig te kunnen kopiëren moet alles kloppen: de ingrediënten, het productieproces, de juiste verpakkingsmaterialen en de verpakkingstechnieken. Verder moet je op de hoogte zijn van het systeem dat zit in de productiecodes en deze op een juiste manier imiteren.

De kans dat alles helemaal klopt, is nihil. Vooral in een laboratorium komen de fouten bovendrijven, maar ook met het blote oog kun je soms al snel zien dat iets namaak is. De geur kan vaak zo dicht benaderd worden dat je een getrainde neus moet hebben om het verschil te ruiken, zeker als je het op het moment van kopen net met een origineel kunt vergelijken. Waar je vooral op moet letten zijn de gebruikte verpakkingsmaterialen, de druktechniek, de kleurintensiteit en de belijming van het doosje waar het parfum in zit.

Vaak zit het cellofaan om de verpakking ook niet zo netjes om het doosje of is het doosje niet helemaal recht. De kwaliteitsnormen en de bijbehorende controles in de fabrieken van de topmerken liggen op zo’n hoog niveau dat meerdere fouten binnen één stuk parfum bijna onmogelijk zijn.